Hoe staat het ervoor met de wederopbouw van de volkshuisvesting?

In 2020 stelde de Werkgroep Huurders van de PvdA - waarvan ik de voorzitter was - onderstaande agenda voor de wederopbouw van de volkshuisvesting op.

Huurprijsbescherming

1. Inflatievolgend huurbeleid.

2. De WOZ-punten worden uit het woningwaarderingsstelsel gehaald.

3. De liberalisatiegrens wordt afgeschaft. Alle huurprijzen worden gereguleerd en alle huurders kunnen een beroep doen op de Huurcommissie.

4. Inkomensafhankelijke huurverhogingen worden afgeschaft.

5. Huursubsidie dient om de spanning op te heffen tussen betaalbaar wonen voor mensen met een laag inkomen en een gezonde exploitatie van huurwoningen. De kostendelersnorm en inkomenstoets huishouden worden afgeschaft.

6. Huurdersorganisaties krijgen instemmingsrecht met betrekking tot het huurprijsbeleid van hun corporatie.

7. Harmonisatie van de woonlasten voor huurders en huiseigenaren

8. Wat betaalbare huren zijn, wordt bepaald aan de hand van de inzichten van het Nibud.

Huurbescherming

9. De huurovereenkomsten voor bepaalde tijd voor de duur van twee of vijf jaar verdwijnen.

10. Studenten, jongeren en promovendi hebben recht op vervangende huisvesting (en een verhuiskostenvergoeding).

11. We verbieden gebruiksovereenkomsten (antikraakwonen). Bij leegstand wordt verhuurd op basis van de Leegstandswet. Er komt een boete op leegstand van langer dan een jaar.

12. Bij de bestrijding van dakloosheid kiezen we voor Housing First.

13. Zorg voor huurteams in alle steden met een universiteit of hbo en draai de bezuiniging op de Huurcommissie terug.

Voldoende woningen

14. We zetten de verkoop van sociale huurwoningen stop.

15. We wijzen uitbreidingslokaties voor nieuwbouw aan.

16. We voeren het spreidingsbeleid opnieuw in.

17. We organiseren met gemeenten een serieus te nemen grondpolitiek. Daarin past de aanleg van nutsvoorzieningen in nieuwbouwwijken.

Gemengde wijken

18. Met de EU maken we afspraken over hogere inkomensgrenzen voor de sociale huursector. Zo wordt de sociale huursector weer breed toegankelijk.

Geld

19. De verhuurdersheffing en de vennootschapsbelasting voor corporaties worden afgeschaft. De vrijkomende middelen moeten corporaties gebruiken voor huurverlaging, nieuwbouw en verduurzaming. In die volgorde!

Verduurzaming en energietransitie

20. Haal woningen pas van het gas af als ze goede isolatie en goede ventilatie hebben.

21. Voor verbetering van de isolatie en de ventilatie mag geen tussentijdse huurverhoging meer worden gevraagd.

22. Bij woningen met een energielabel C of lager wordt de huur bevroren totdat ze minstens label B hebben.

23. Houd oog voor het draagvlak. Goede huurdersparticipatie is cruciaal.

 

Sindsdien is slechts mondjesmaat vooruitgang geboekt.

De tijdelijke huurcontracten van twee en vijf jaar verdwijnen maar nog steeds zijn er precaire huurconstructies waar ook sommige corporaties al te gretig gebruik van maken.

De kostendelersnorm is gewijzigd. Het inkomen van een jongere tot 27 jaar geldt niet meer mee voor de bijstand van een ander maar andersom geldt de kostendelersnorm wél voor de jongere vanaf 21 jaar die inwoont bij een ander.

De verhuurdersheffing is afgeschaft maar nog steeds drukt de vennootschapsbelasting zwaar op de begroting van corporaties. En dat terwijl die belasting bedoeld is voor rechtspersonen met winstoogmerk, niet voor stichtingen of verenigingen.

 Het is net als met de afbraak van de volkshuisvesting. Die is in de loop van meerdere decennia bewerkstelligd. Zo zal het vermoedelijk ook met de wederopbouw moeten gaan. In kleine stapjes, met een politiek van lange adem. Bovenstaande agenda kan daarbij nog steeds de juiste koers aangeven.