Normhuren

Geachte Minister voor Volkshuisvesting Hugo de Jonge,

Hierbij reageer ik op uw voorstel om in de Wet op de huurtoeslag normhuren te introduceren. U schrijft in de inleiding van de memorie van toelichting dat de toeslagen bedoeld zijn om mensen financieel te ondersteunen. U gooit zo de huurtoeslag op een hoop met de overige toeslagen. En dat terwijl de huurtoeslag een veel langere voorgeschiedenis kent dan de overige toeslagen en bovendien essentieel is om de grondwettelijke zorg voor voldoende woongelegenheid voor iedereen te waarborgen. Misschien bent u hier niet van op de hoogte en komt u daarom met dit voorstel dat het woningcorporaties nóg moeilijker gaat maken om hun taak te vervullen.

De huurtoeslag is immers niet enkel een instrument om wonen betaalbaar te houden voor huishoudens met een laag inkomen. Het stelt bovendien corporaties in de gelegenheid om de brug te slaan tussen enerzijds een gezonde exploitatie van het bezit en anderzijds de betaalbaarheid van het wonen voor huurders met een laag inkomen.

De huurtoeslag is er sinds 1 januari 2006. Daarvoor kende het Ministerie van VROM de individuele huursubsidie toe. Het leek een slim idee om de huursubsidie te ‘fiscaliseren’ oftewel om de uitvoering over te doen aan de Belastingdienst maar zoals we nu weten, is de Belastingdienst daar niet geschikt voor.

Dan maar weer huursubsidie? Terughalen naar uw ministerie? Ik ben voor. Net zoals ik er voorstander van ben om de objectsubsidie weer in te voeren voor nieuwbouw in de sociale huursector. En om met de EU nieuwe hogere inkomensgrenzen voor de sociale huursector af te spreken zodat die weer breed toegankelijk wordt voor lagere en middeninkomens.

Want zoals nu de vrije marktwerking gevierd wordt en corporaties worden afgeknepen, dat kan niet langer meer. Ons stelsel zoals dat bestaat sinds de verzelfstandiging van de sociale huursector en de met de EU afgesproken begrenzing tot de allerlaagste inkomens is volledig spaak gelopen.

Sindsdien beperkt de staatssteun aan corporaties zich tot het innemen van een achtervangpositie: als corporaties een lening afsluiten voor nieuwbouw dan staan ze met hun gezamenlijke Waarborgfonds ervoor in dat die lening wordt afgelost en als zelfs dat Waarborgfonds in de problemen zou komen dan staat in de tweede lijn de overheid garant. Meestal zijn het lokale overheden oftewel de gemeenten, die de achtervangpositie innemen. Het staat in hun begroting in de risicoparagraaf. Maar als puntje bij paaltje komt, zoals bij de Vestiaheffing, dan is gebleken dat het niet de overheden maar de huurders zijn die hiervoor opdraaien.

De inkomsten van corporaties bestaan bijna volledig uit huur. Het zijn de huurders met de laagste inkomens die met hun huurpenningen de huisvesting van huurders met een laag inkomen bekostigen. Zelfs de zogeheten Woningbouwimpuls draagt niet bij aan nieuwbouw maar aan de aanleg van bijbehorende infrastructuur. Enkel de huurtoeslag is een reële bijdrage van het Rijk aan de betaalbaarheid van het wonen voor huurders. Een bijdrage die bleek afsteekt tegen de royale fiscale begunstiging van huiseigenaren.

Als u nu normhuren introduceert dan kan het niet anders of het leidt tot kortsluiting. Want als de corporaties niet structureel hun aanvangshuren verlagen dan brengen ze huurtoeslagontvangers in het nauw en als ze hun aanvangshuren wél verlagen dan zetten ze hun eigen financiële gezondheid op het spel.

Daarom: doe het niet. Kom met een voorstel voor een realistische, op werkelijke bedragen gebaseerde balans tussen betaalbare huren en het inkomen van huurders. Kom met een voorstel dat corporaties financieel in de gelegenheid stelt om de huren te verlagen, nieuwbouw te plegen en de bestaande voorraad verder te verduurzamen.

Als u daarvoor naar de EU moet om de toegang tot de sociale huursector uit te breiden naar middeninkomens. Doe dat dan. De zogenaamde middenhuur is onbetaalbaar voor het middensegment van middeninkomens. Betaalbare huren voor middeninkomens gaan toch nooit aantrekkelijk genoeg worden voor commerciële verhuurders om daar grootschalig in te investeren.

Kortom, toon moed en maak uw huiswerk over.